Cách tăng độ pH cho đất: Giải pháp hiệu quả để cải thiện đất chua

Độ pH của đất là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây trồng. Khi đất có độ pH thấp (dưới 5.5), cây thường bị vàng lá, còi cọc, rễ kém phát triển, dễ mắc sâu bệnh và giảm năng suất. Vậy cách tăng độ pH cho đất như thế nào cho đúng và bền vững?

1. Độ pH đất là gì và tại sao lại quan trọng?

pH đất thể hiện mức độ chua – kiềm của đất, với thang đo từ 0 đến 14:
- pH < 5.5: Đất chua.
- pH từ 5.5 – 6.5: Phù hợp cho hầu hết cây trồng.
- pH > 7: Đất kiềm.
Đất chua gây ra:
- Giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng như P, K, Ca, Mg.
- Tăng độc tính của sắt (Fe), nhôm (Al).
- Suy giảm hệ vi sinh vật có lợi trong đất.
- Ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng cây trồng.

2. Nguyên nhân khiến đất bị chua (pH thấp)

Lạm dụng phân đạm (ure), SA, DAP trong thời gian dài.
Mưa lớn, rửa trôi các chất kiềm như Ca, Mg, K.
Tưới nước nhiễm phèn hoặc có độ axit cao.
Tích tụ chất hữu cơ chưa phân hủy (gây sinh axit hữu cơ).
Thiếu bón phân hữu cơ, không cải tạo đất định kỳ.

3. Cách tăng độ pH cho đất hiệu quả

1. Bón vôi – Biện pháp phổ biến và hiệu quả nhất

Vôi có tác dụng trung hòa độ chua, nâng pH đất và bổ sung Canxi, Magie.

Các loại vôi dùng để tăng pH:

Loại vôi	Thành phần chính	Công dụng chính
Vôi nông nghiệp	CaCO₃	Trung hòa đất chua, hiệu lực chậm, an toàn
Vôi sống	CaO	Tăng pH nhanh, mạnh, dùng cho đất rất chua
Vôi Dolomite	CaMg(CO₃)₂	Tăng pH + bổ sung Mg, dùng cho đất thiếu Magie

Cách bón:

Bón vào đầu mùa khô hoặc cuối mùa mưa.
Liều lượng tùy mức độ chua: 1–2 tấn/ha/năm.
Không bón vôi cùng lúc với phân hữu cơ hoặc phân hóa học → Cách nhau 15–20 ngày để tránh phản ứng.

2. Bổ sung phân hữu cơ hoai mục

Giúp tăng mùn, cải tạo cấu trúc đất và cân bằng lại pH nhờ khả năng đệm sinh học.
Kết hợp Trichoderma để phân giải nhanh và hạn chế nấm hại.

3. Trồng cây phân xanh để cải tạo đất tự nhiên

Các cây như muồng hoa vàng, lạc dại, đậu xanh… giúp:
- Bổ sung đạm tự nhiên, tăng hữu cơ.
- Tạo điều kiện nâng pH từ từ và bền vững.
- Giữ đất ẩm, hạn chế rửa trôi dưỡng chất.

4. Hạn chế bón các loại phân gây chua đất

Cân đối lại lượng phân bón, tránh dùng quá nhiều ure, SA (Sunphat Amon), DAP.
Nên sử dụng phân NPK tổng hợp cân đối và kết hợp với vôi, hữu cơ.

5. Theo dõi pH đất định kỳ

Dùng giấy quỳ, bút đo pH, hoặc máy đo pH điện tử để kiểm tra thường xuyên.
Điều chỉnh pH khi phát hiện đất đang bị chua (pH < 5.5) để can thiệp kịp thời.

4. Một số lưu ý khi tăng pH cho đất

Không trộn vôi trực tiếp với phân chuồng, NPK, hoặc các phân hóa học.
Sau khi bón vôi, nên chờ ít nhất 15–20 ngày trước khi bón phân.
Nếu đất chua nặng, nên chia bón vôi thành 2–3 đợt/năm thay vì bón một lần nhiều.
Với đất canh tác lâu năm (cà phê, hồ tiêu, cây ăn trái), cần cải tạo định kỳ mỗi 1–2 năm.

5. Kết luận

Cách tăng độ pH cho đất hiệu quả nhất là bón vôi đúng loại, đúng liều lượng, kết hợp với phân hữu cơ và hạn chế các tác nhân gây chua đất. Cải tạo đất không chỉ giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng tốt hơn mà còn giảm sâu bệnh, tăng năng suất và kéo dài tuổi thọ đất canh tác.

📞 Liên hệ tư vấn kỹ thuật – đặt hàng:
👉 Facebook: Phân bón Huy Chính
👉 Website : https://phanbonhc.com.vn/